انسانها هیچ وقت فکر نمی کنند مصیبتی که دارند از آن گله می کنند را خودشان انتخاب کرده باشند

دیروز و در روز سوم برگزاری نمایشگاه کتاب و در حالی که هنوز هیچکدام از اعضای شورای شهر و شهردار به بازدید نمایشگاه کتاب نیامده بودند، صبح و عصر، برای ساعتی  دوباره  باز به نمایشگاه کتاب رفتیم. استقبال مردم خوب بود. حتی اگر مردم اوقات فراغتشان را هم در نمایشگاه کتاب بگذراند و کتابی هم نخرند خوب است، چرا که فضا، حداقل بوی «فرهنگ» را می دهد.
«تئوری انتخاب» نوشته (ویلیام گلاسر) به قیمت 95000 ریال یکی از کتاب های خوبی بود که دیروز از انتشارات (آشیان) در نمایشگاه خریدیم. کتابی که فصل اولش با تیتر «ما نیازمند روانشناسی جدیدی هستیم» با این جملات آغاز می شود:
( فرض کنید می توانستید از تمام کسانی که به نظر می رسد زندگیشان بر وفق مراد است بپرسید: اوضاع شما چطور است؟ میلیون ها تن خواهند گفت «مصیبت بار!» و اگر دلیل آن را بپرسید تقریبا همه آنها دیگری را سبب بدبختی خود می دانند؛ معشوق، زن، شوهر، بچه ها، پدر، مادر، معلم، دانش آموز و یا کسانی که با آنها کار می کنند. بسیار بعید است آدمی تا به حال نگفته باشد «دیوانه ام کردی ...، واقعا ناراحتم می کنی ...، اصلا به فکر من نیستی ...، آنقدر عصبانیم می کنی که نمی دانم چکار می کنم» انسانها هیچ وقت فکر نمی کنند مصیبتی که دارند از آن گله می کنند را خودشان انتخاب کرده باشند.
تئوری انتخاب می گوید:« به دلایل بسیار روشن، هر کاری را که انجام می دهیم انتخاب خودمان است که شامل احساس بدبختیمان نیز می شود. دیگران نه می توانند بدبختمان کنند و نه خوشبخت» ...)
«رشد ادبیات» جلد اول- ادبیات باستان اروپا نوشته (ه. مونرو چادویک و ن. کرشاو چادویک) و «غنیمت» داستان پر ماجرای نفت از آغاز تا امروز نوشته ( دانیل یرگین) را از انشارات «علمی و فرهنگی» که دوره تاریخ تمدن ویل دورانت » را هم عرضه کرده بود خریدیم.
کتاب چهار جلدی «علم در تاریخ» نوشته (جان برنال) که در دو جلد چاپ شده بود را از انتشارات امیرکبیر تهیه کردیم.
و اما کتاب 1246 صفحه ای «بر ساحل جزیره سرگردانی» جشن نامه دکتر سیمین دانشور که به کوشش (علی دهباشی) تهیه و در سال 1383 چاپ شده بود را به قیمت باور نکردنی دوازده هزار تومان از انتشارات سخن تهیه کردیم. این کتاب اگر امسال  چاپ شده بود، قیمتی بیش از شصت هزار تومان داشت.
وقتی نتوانستیم بدلیل قیمت پنجاه و پنج هزار تومانی، کتاب جالب « شکاف جهانی» نوشته ( استاوریانوس) با ترجمه (رضا فاضل) را از «نشر ثالث» تهیه کنیم، بجای آن  کتاب های خاطرات «محمد یگانه» و «سرگرد هوایی پرویز اکتشافی» و «محمود پازوکی پناهنده بی پناه» که قیمت های مناسبی داشتند را از آن نشر خریداری کردیم.
بدلیل گرانی قیمت ها، از انتشارات «هرمس» امسال فقط کتاب (چه کسی از طرف اسلام سخن می گوید) نوشته (جان ال. اسپوزیتو و دالیا مجاهد) را تهیه نمودیم و اما
دو جوانی که برای کتاب خریدن به انتشارات امیرکبیر مراجعه کرده و کارت های سفید رنگ ده هزار تومانی در دست داشتند، با گلایه گفتند: « طلاب و اساتید دانشگاه تا سقف پنجاه هزار تومان می توانند بن تهیه کنند، و افراد کم سواد و زیر دیپلم و دیپلم، تا سقف  بیست هزار تومان» و پرسیدند:« ما بیشتر به کتاب نیاز داریم یا آنها!؟ ما بیشتر باید کتاب بخزیم و بخوانیم یا آنها!؟»
به آنها جوابی ندادیم و اما اگر روزی کارگران و افراد کم سواد، شروع به مطالعه و خواندن کتاب کنند و «بفهمند» و «آگاه»شوند، آنوقت چه اتفاقی خواهد افتاد؟
بسیاری از کتاب های نمایشگاه دیگر برای کتاب خوانهای قدیمی جاذبه ای ندارد، و اما هنوز هم می شود گاهی کتابی را پیدا کرد و البته اگر پولی برای خریدش باشد.
دیروز ظهر جالبترین صحنه نمایشگاه، حرکت کودکان مهدکودکی با لباس های فرم یک رنگ و به صف بود، که کتاب و بادکنک در دست «هوکشان» از نمایشگاه خارج می شدند، کودکانی که نسل فردا و آینده سازان این کشور بودند. مقدمشان گرامی و گل باران، حتی اگر از هر بیست نفر، یک نفر نیز در آینده کتابخوان و آگاه شود، کافی است...
اگر قلبمان اجازه داد امروز بازهم ساعتی به نمایشگاه خواهیم رفت«هر آدمی سنگی است بر گور پدر خویش!»

امروز صبح، در شلوغی نمایشگاه بزرگ کتاب و درست در زمانی که کارتخوان های بانک سامان قطع شده بود، ناگهان پس از چند روز جستجو، گمشده ای را پیدا کرده و کتاب «مهتاب» نوشته (پی یر لامور) (چاپ سال 1384) که شرحی بر زندگی پر شور کلود دبوسی ، موسیقیذان شهیر فرانسوی بود را به قیمت چهارهزار و پانصد تومان از انتشارات «معین» خریدیم و همچنین کتاب «سنگی بر گوری» (جلال آل احمد) را که سالهای سال نایاب بود. «هر آدمی سنگی است بر گور پدر خویش!» (فقفیقاع نبی- آیه اول و آخر جزء سی و یکم) و این بر پیشانی کتاب سنگی بر گوری نوشته شده است، نمی دانیم فقفیقاع نبی کیست و نمی دانیم این آیه در کجا نوشته شده است!؟
و اما قسمتی از پیشگفتار مترجم بر کتاب مهتاب:
« زندگی شگفت انگیز کلود دوبوسی موسیقیدان بلند آوازه فرانسوی، حیرت آورتر از آن است که بشود به شکل یک واقعیت ملموس به آن نگاه کرد و آن را افسانه نپنداشت.
هنرمندان بسیار دیگری هم بوده اند که بواسطه نوآوری های پیشرس و جلوتر از زمان خودشان، مورد بی مهری و کم لطفی معاصرانشان قرار گرفته اند و به خاطر افکار و نظریات بلند پروازانه شان نه تنها در زمان حیاتشان هیچکس آنها را به بازی نگرفت، بلکه مورد تمسخر و استهزآء یا طعن و لعن نیز بوده اند. اما دبوسی ضمن داشتن چنین سرنوشت مشترکی با دیگر هنرمندان، از چنان روحیه خاصی برخوردار بوده است که بدون توجه به زمان و مکان و مردمان معاصرش، کلیه معیارها و موازین را زیر پا گذاشته و آنطور که می خواسته فکر کرده و آنطور که میل داشته زندگی کرده و آنطور که ذهن خلاق و پر غلیانش به او حکم می کرده آهنگ ساخته است. در نهایت فقر و تنگدستی و احتیاجات مادی، کمتر حاضر شده است به خاطر رضامندی ناشران یا شنوندگان و تماشاچیان اثری بوجود آورد که آسان و باب روز باشد. آنچه برای او اهمیت داشت طرز فکر و راهی بود که خودش انتخاب می کرد ...»
انتشارات اطلاعات باز هم مثل سال گذشته کتاب «فضیلت های فراموش شده» را تمام کرده بود، و اما با توجه به قیمت و تخفیف مناسب موسسه اطلاعات، کتابهای «زندگی سیاسی من» نوشته (ویلی برانت)، «مقالات راشد» و «آخرین سخنرانی های راشد»، «نجات قلب» و «مشت آهنین» که سرگذشت (ولادیمیر ژابوسکی، مناخم بگین و اسحاق شامیر) بود را خریدیم، که سرجمع هفده هزار و سیصد تومان شد!
از انتشارات «هرمس» که کتاب های خوبی دارد بازهم امروز دست خالی بیرون آمدیم چرا که دو کتابی را که می خواستیم، پنجاه هزار تومان قیمتش بود!

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا